hefbaar

Hefbaar is een bijvoeglijk naamwoord uit het Nederlandse fiscale en administratieve vocabulaire. Het geeft aan dat iets onder de heffing valt of belastbaar is, oftewel dat er een fiscale verplichting of heffing op rust. In wet- en regelgeving wordt gesproken over een heffingsgrondslag (de fiscale basis waarop de belasting wordt berekend) en over wat wel of niet hefbaar is. Het tegenovergestelde is niet-hefbaar of vrijgesteld.

De term wordt in verschillende belastingscontexten gebruikt. In de inkomstenbelasting is inkomen in veel gevallen hefbaar, tenzij er specifieke vrijstellingen gelden. Bij onroerende zaken is de woning vaak hefbaar voor de gemeentelijke onroerendezaakbelasting (OZB). Voor de btw is de situatie afhankelijk van de aard van de levering: goederen en diensten die volgens de wet belastbaar zijn, zijn hefbaar. Ook bij vermogensbelasting of fiscale voordelen kan gesproken worden van wel of niet hefbaar.

Etymologisch is hefbaar afgeleid van het werkwoord heffen, ‘een belasting opleggen’, met het achtervoegsel -baar dat aanduidt dat iets kan of mag zijn. In de praktijk gaat het dus om de mate waarin iets onderwerp is aan een belastingheffing, in tegenstelling tot vrijstellingen of exempties.

Zie ook termen als belastingplicht, heffing, heffingsgrondslag en belastbaar. Hefbaar onderscheidt dus wat in principe belastbaar is van wat daartoe vrijgesteld of niet onderworpen is, terwijl de uiteindelijke belastingdruk afhankelijk is van tarief en basis.