gezondheidsvoorzieningen

Gezondheidsvoorzieningen is het geheel van maatregelen, instellingen en diensten die gericht zijn op het behoud, de bescherming en het herstel van de gezondheid. Ze omvatten preventie, vroege detectie, diagnose, behandeling, rehabilitatie en palliatieve zorg. Gezondheidsvoorzieningen dienen zowel individuele zorgverlening als collectieve taken, zoals volksgezondheid en gezondheidseducatie, en zijn vaak georganiseerd binnen een landelijk of regionaal systeem.

Eerstelijnszorg omvat eenvoudige, toegankelijke zorg: huisartspraktijken, apotheken, wijkzorg en thuiszorg. De huisarts fungeert doorgaans als eerste aanspreekpunt en regisseert zorg, verwijzend naar specialisten wanneer nodig. Preventie en screening, vaccinaties en gezondheidsvoorlichting vallen onder deze laag.

Tweedelijn en derdelijnswerk omvatten ziekenhuizen en medisch-specialistische centra. Hier vinden diagnostiek, operaties, intensieve zorg en planbare behandelingen plaats. Ook revalidatiecentra, dialysecentra en long- of kankercentra behoren tot deze lagen. Verpleeghuizen en aanvullende thuiszorg leveren ondersteuning voor mensen die niet zelfstandig kunnen wonen.

Geestelijke gezondheidszorg (GGZ) biedt behandeling en ondersteuning bij psychische stoornissen en verslavingsproblematiek. Publieke gezondheidszorg (GGD) richt zich op preventie, bestrijding van uitbraken en gezondheidsbevordering in samenwerking met gemeenten. Maatschappelijke ondersteuning via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en andere sociale voorzieningen dragen bij aan de mogelijkheid om zo lang mogelijk thuis te blijven.

Organisatie en financiën: gezondheidsvoorzieningen vallen onder toezicht van overheden, zorgverzekeraars en beroepsgroepen. In veel systemen is zorg gefinancierd via een mix van publieke fondsen en verzekering, met regels voor kwaliteit, veiligheid en privacy. Digitalisering, e-health en telezorg spelen een groeiende rol bij de toegankelijkheid en efficiëntie van zorg.