gecultiveerd

Gecultiveerd is het Nederlandse voltooid deelwoord en bijvoeglijk naamwoord van het werkwoord cultiveren, met de betekenis ‘gecultiveerd’ of ‘gecultiveerde’. Het verwijst naar iets dat is geteeld, verzorgd of ontwikkeld onder gecontroleerde omstandigheden, zoals planten, cellen of culturen, maar kan ook in bredere zin betekenen “verfijnd” of “ontwikkeld”.

In primaire zin wordt gecultiveerd meestal gebruikt in landbouw, tuinbouw en biologie. In de landbouw en tuinbouw duidt het op gewassen of organismen die zijn gegroeid en beheerd onder bemeste en gecontroleerde omstandigheden. In de biologie en medische wetenschappen spreekt men van gecultiveerde cellen of gecultiveerde micro-organismen, wat betekent dat deze materialen in een cultuurvat zijn vermeerderd onder geschikte groeicondities.

Etymologisch komt gecultiveerd van het werkwoord cultiveren, dat op zijn beurt is ontleend aan het Franse cultiver en verder teruggaat op Latijnse wortels rond cultura en cultus, met betekenissen als ‘verbouwen’, ‘bewerken’ en ‘zorg dragen’. In het Nederlands heeft het zich ontwikkeld tot een algemeen bijvoeglijk begrip voor dingen die ontwikkeld of verfijnd zijn door menselijk ingrijpen.

Qua grammatica staat gecultiveerd als voltooid deelwoord vrijwel altijd als bijvoeglijk naamwoord, en wordt het in de zin in de juiste vorm verbogen naar geslacht en getal. Bijvoorbeeld: een gecultiveerde plant, de gecultiveerde planten, een gecultiveerde vrouw.

Zie ook cultuur, cultuurtechniek, celcultuur, gewascultuur.