epithelisatie

Epithelisatie, ook wel re-epithelialisatie genoemd, is het biologische proces waarbij epitheliale weefsels na beschadiging opnieuw een continue laag vormen. Het is een cruciale stap in het wondhelingsproces en herstelt de barrièrefunctie van het epitheel.

Tijdens epithelisatie worden keratinocyten aan de randen van de wond geactiveerd. Deze cellen verliezen tijdelijk hun hechtverbanden en migreren als een dun weefselblad over het wondbed. Vervolgens prolifereren cellen in het basaalgelegen epitheel om de epitheeldikte te herstellen en de basaalmembraan opnieuw op te bouwen. In de huid leveren ook stamcellen uit haarfollikels en zweetklieren bijdragen aan de repopulatie. De migratie en proliferatie worden gereguleerd door groeifactoren en signaalroutes, waaronder EGF ( epidermale groeifactor) en keratinocytgroeifactor. Een vochtige, gecontroleerde omgeving en afwezigheid van infectie bevorderen epithelisatie, terwijl ontsteking en slecht doorbloedde weefsels het proces kunnen remmen.

Stadia en samenhang: eerst migratie van epithelial sheets naar het wondoppervlak, gevolgd door proliferatie om de oorspronkelijke plak en structuur te herstellen, en tenslotte rijping en remodelering van het epitheel. Dit alles resulteert in de terugkeer van een functioneel, stratified squameus epitheel.

Factoren die epithelisatie beïnvloeden: voedingstoestand, zuurstoftoestand van het weefsel, infectie, mechanische belasting en aanwezigheid van necrotische weefsels. Chronische wonden door diabetes, vaatziekten of immunologische factoren kunnen de re-epithelialisatie aanzienlijk vertragen.

Toepassing en klinisch belang: het beoordelen van epithelisatie dient als maat voor wondgenezing en informatie voor zorgstrategieën die gericht zijn op een vochtig wondmilieu, infectiepreventie en minimalisering van trauma aan het wondoppervlak. Epithelisatie vindt ook plaats bij mucosaal weefsel en cornea na letsel, waar herstel van de epitheliale laag essentieel is voor barrière- enlichtdoorlatendheid.