dubbelbeelden

Dubbelbeelden, ook wel diplopie genoemd, is het waarnemen van twee beelden van één voorwerp. Het fenomeen kan voorkomen bij één oog (monoculaire diplopie) of bij beide ogen (binoculaire diplopie). Monoculaire diplopie verdwijnt meestal niet als het andere oog wordt gesloten en is vaak het gevolg van een refractief fout, scheefstand van het hoornvlies (astigmatisme), cataract, droge ogen of lensproblemen. Binoculaire diplopie verdwijnt wanneer een van de ogen wordt gesloten en ontstaat doorgaans door een disbalans of uitlijningsproblemen van de ogen, bijvoorbeeld door strabismus, zenuwaandoeningen die de oogspieren aansturen, of aandoeningen zoals de ziekte van Graves of myasthenia gravis, vaak na trauma of na chirurgische ingrepen.

Diagnostiek gebeurt meestal door een oogarts. Bij monoculaire diplopie volstaat vaak een oogheelkundig onderzoek met visusmeting en refraction. Bij binocular diplopie is een uitgebreide oogbewegingsanalyse nodig (cover-uncover test) om de afwijking in de oogstand vast te stellen. Verder kunnen beeldvorming en neurologisch onderzoek nodig zijn om zenuw- of hersenaandoeningen uit te sluiten. Bloedonderzoek kan worden overwogen voor myasthenia gravis of thyroid aandoeningen, en MRI of CT kan noodzakelijk zijn bij plotselinge, ernstige diplopie of bij aanwezigheid van neurologische symptomen.

Behandeling hangt af van de onderliggende oorzaak. Monoculaire diplopie wordt meestal gecorrigeerd met brillen of contactlenzen, of behandeld bij cataract of hoornvliesproblemen. Binoculaire diplopie kan worden behandeld met prismaglas, occlusie van één oog, tijdelijke botuline-toxine-injecties om de oogspieren te ontspannen, of chirurgie voor uitlijning van de oogspieren. Acute plotseling ontstane diplopie vereist snelle medische evaluatie, omdat het kan wijzen op een beroerte, aneurysma of andere ernstige neurologische aandoeningen. Bij kinderen kan diplopie verschillende oorzaken hebben en vereist tijdige evaluatie door een arts.