dempende

Dempende is een bijvoeglijk naamwoord in het Nederlands dat aangeeft dat iets een dempende werking heeft: het beperkt of vermindert amplitude, intensiteit of activiteit. Het begrip wordt in uiteenlopende vakgebieden gebruikt om aan te geven dat trillingen, geluid, stroom, signalen of fysiologische processen minder uitgesproken worden gemaakt.

In de techniek en natuurkunde verwijst demping naar tegenwerkende krachten die energie uit een systeem onttrekken, meestal in de vorm van warmte. Mechanische demping treedt op bij trillende voorwerpen en wordt vaak onderverdeeld in viscose demping (energieverlies door vloeistofwrijving), coulomb- of droog demping (frictie door contact) en structurele demping (verlies door materiaalvermoeidheid). Bij tweedegraads dynamische systemen bepalen dempingsverhouding en natuurlijke frequentie hoe snel trillingen afnemen; bij ζ<1 spreken we van onderdempte systemen, bij ζ=1 van kritisch dempende en bij ζ>1 van overdempte systemen.

Toepassingen vallen uiteen in vele domeinen: dempende materialen en constructiedelen verminderen trillingen en geluid in machines, voertuigen en gebouwen; geluidsdemping wordt bereikt met geluidwerende en absorberende materialen; in elektronica en signalen verwijst demping naar het verminderen van signaalhoogte of overshoot in filters en regelkringen.

In de geneeskunde kan demping ook verwijzen naar een centrale dempende werking, bijvoorbeeld sedatieve of kalmerende effecten van medicijnen of middelen die het centrale zenuwstelsel remmen.

Synoniemen en gerelateerde termen zijn demping, demper en dempingsvermogen. Dempende middelen worden zorgvuldig gekozen om gewenste vermindering te bereiken zonder ongewenste bijeffecten.