cliëntzijde

Cliëntzijde, ook wel client-side genoemd, verwijst naar taken en code die op het apparaat van de eindgebruiker worden uitgevoerd, doorgaans in een webbrowser of mobiele applicatie. Het staat tegenover serverzijde, waar de verwerking plaatsvindt op een centrale server. In het Engels wordt vaak gesproken over client-side.

Voorbeelden van cliëntzijde-activiteiten zijn het bouwen en tonen van de gebruikersinterface, DOM-manipulatie, invoervalidatie, en het opslaan van gegevens in lokale opslag of caches. Technologieën die meestal bij de cliëntzijde horen, zijn HTML, CSS en JavaScript, aangevuld met frameworks en API's die direct in de browser draaien. Bij moderne webapplicaties kunnen onderdelen van de rendering geheel op de cliënt plaatsvinden.

Voordelen van cliëntzijde omvatten snellere interacties na de eerste laadfase, verminderde belasting van de server en mogelijkheden voor offline functionaliteit via caching en service workers. Nadelen zijn onder meer afhankelijkheid van het toestel van de eindgebruiker en netwerk, mogelijke vertraging bij oudere apparaten, en een verhoogd risico op beveiligingsproblemen omdat code en data zichtbaar en manipuleerbaar zijn.

Bij veilige ontwerppraktijken wordt kritische logica en data-validatie doorgaans op de server uitgevoerd, ook wanneer veel logica op de cliëntzijde draait. Het gebruik van serverzijde rendering of hybride modellen kan helpen om SEO, initiale laadtijden en beveiliging te verbeteren. Cliëntzijde is daarmee een van de drie pijlers van moderne webarchitecturen, naast serverzijde en edge computing.

In de praktijk vindt cliëntzijde vooral toepassing in interactieve websites, webapps en mobiele apps. Toenemende ondersteuning voor Progressive Web Apps en betere browser-API's hebben de mogelijkheden van cliëntontwikkeling vergroot, terwijl ontwikkelaars vaak een combinatie met serverzijde kiezen afhankelijk van functionele en beveiligingsbehoeften.