ontwerppraktijken

Ontwerppraktijken verwijzen naar de verzamelnaam van methoden, processen en activiteiten die worden toegepast bij het ontwerpen van producten, diensten, systemen en ervaringen. Doel is problemen op te lossen en gebruikerstevredenheid, functionaliteit en waarde te realiseren binnen randvoorwaarden zoals kosten, technologie en ethische normen.

De praktijk bestrijkt diverse ontwerpdisciplines, waaronder industrieel ontwerp, grafisch ontwerp, interactieontwerp en architectuur. Ontwerppraktijken zijn historisch beïnvloed door bewegingen als de Bauhaus en de opkomst van digitale media en ondergaan continue verandering door technologische vooruitgang, maatschappelijke behoeften en culturele context.

Kenmerkende werkwijzen zijn wetenschappelijk onderzoek naar gebruikers, mensgericht ontwerp, participatief ontwerp en co-design. Het proces is typisch iteratief: probleemdefinitie, idee generatie, prototyping, testen en herontwerp, met continue feedback van gebruikers en stakeholders.

Belangrijke ontwerpprincipes zijn bruikbaarheid, toegankelijkheid en inclusiviteit, duurzaamheid, privacy en ethiek, en de afweging tussen gebruikersbehoeften, bedrijfsdoelstellingen en technologische mogelijkheden. Praktijken ademen normen en standaarden, zoals ISO-normen voor ergonomie en toegankelijkheid, en werken vaak met design systemen en documentatie.

Educatie en professionaliteit benadrukken samenwerking met gebruikers en andere disciplines, projectmanagement en verantwoording. Vernieuwing verschijnt via evaluatie van impact, zowel op korte termijn (gebruiksvriendelijkheid, adoptie) als op lange termijn (impact op milieubelasting en sociale waarden). Kritieken richten zich op overmatige nadruk op processen zoals Design Thinking en de risico's van bias en representativiteit.