gebruiksvriendelijkheid

Gebruiksvriendelijkheid is de mate waarin een product of systeem gemakkelijk en effectief door de beoogde gebruiker kan worden gebruikt om gewenste doelen te bereiken. In de context van mens-computerinteractie verwijst het naar intuïtiviteit, voorspelbaarheid en foutbestendigheid van de interactie, evenals de algehele tevredenheid van de gebruiker. Het begrip speelt een centrale rol in de Nederlandse en Belgische praktijk van productontwerp en digitale dienstverlening.

Volgens ISO 9241-11 omvat bruikbaarheid drie hoofddoelen: effectiviteit, efficiëntie en tevredenheid in een specifieke context van gebruik. Leervermogen, memorability en fouttolerantie zijn aanvullende kenmerken die de bruikbaarheid beïnvloeden. Een product met hoge bruikbaarheid is gemakkelijk te leren, maakt het uitvoeren van taken efficiënt mogelijk, helpt gebruikers fouten te vermijden en biedt duidelijke feedback.

Om bruikbaarheid te bevorderen, worden mensgericht ontwerp en iteratieve evaluatie toegepast. Methoden zoals gebruikerstests, heuristische evaluatie, prototyping en A/B-testen helpen bij het identificeren van knelpunten. Daarnaast dragen toegankelijkheidsrichtlijnen (zoals WCAG), consistente navigatie, duidelijke labeling en directe feedback bij aan betere bruikbaarheid voor diverse gebruikersgroepen en apparaten.

Toepassingen van gebruiksvriendelijkheid zijn onder meer software, websites, mobiele apps en fysieke producten. Goede bruikbaarheid vergroot de adoptie, verlaagt trainings- en ondersteuningskosten en vermindert het aantal fouten, wat bijdraagt aan een efficiëntere en aangenamere gebruikerservaring.