bronchodilaterende

Bronchodilaterende, in het bijzonder bekend als bronchodilatoren, zijn medicijnen die de luchtwegen verwijden door de bronchiale gladde spiercellen te laten ontspannen. Hun belangrijkste doel is het verlichten van obstructieve ademhalingsziekten zoals astma en COPD (chronische obstructieve longziekte) en het verbeteren van de luchtstroom en ademhalingscomfort. Bij inhalatie krijgt het middel direct effect in de longen, terwijl systemische toediening mogelijk is voor ernstig sliding of specifieke indicaties.

De belangrijkste groepen bronchodilatoren zijn onder meer: (1) kortwerkende bèta-2-agonisten (SABA) zoals salbutamol, die onmiddellijke verlichting bieden bij acute klachten; (2) langwerkende bèta-2-agonisten (LABA) zoals salmeterol en formoterol, die als onderhoudsbehandeling dienen en niet voor acute symptoomverlichting bedoeld zijn; (3) anticholinergica of muscarine-antagonisten zoals ipratropium (kortwerkend) en tiotropium (langwerkend), die de bronchusverwijding verminderen door de muscarine-receptoren te blokkeren; en (4) methylxanthines zoals theophylline, die de afbraak van cAMP remmen en enkele ontstekingsmechanismen beïnvloeden, maar minder vaak worden toegepast vanwege een nauwe therapeutische marge en interacties.

Toedieningswijzen variëren van inhalatoren (metered-dose inhalers en droge poederinhalers) met spanning en hulpapparatuur zoals spacers, tot orale of systeemische toedieningsvormen in selecte gevallen. Gebruik in combinatiebehandelingen is gebruikelijk, bijvoorbeeld inhalatiecorticosteroïden met LABA, hoewel corticosteroïden zelf geen bronchodilatatie geven.

Bijwerkingen kunnen bestaan uit tachycardie en tremor bij bèta-agonisten, droge mond of urinestilstand bij anticholinergica, en misselijkheid of slaapstoornissen bij theophylline. Beoordeling en monitoring zijn belangrijk vanwege mogelijke interacties en veiligheidsaspecten, vooral bij oudere patiënten of bij polyfarmacie.