muscarinereceptoren

Muscarinereceptoren zijn een familie van acetylcholinereceptoren die reageren op de neurotransmitter acetylcholine en op het plantalkaloïde muscarine. Ze behoren tot de groep G-eiwitgekoppelde receptoren en bestaan uit vijf subtypes: M1 tot en met M5. Het signaal van elke receptor verschilt afhankelijk van het gekoppelde G-eiwit.

Signaaltransductie: M1, M3 en M5 koppelen aan Gq/11 en activeren fosfolipase C, met verhoogde intracellulaire calciumconcentraties. M2 en M4 koppelen aan Gi/o en remmen adenylcyclase, waardoor cAMP daalt en vaak opening van GIRK-kanalen optreedt. Hierdoor kunnen de cellulaire responsen variëren van secretie en contractie van gladde spier tot verlaging van de hartslag en aantasting van geleiding.

Locatie en functie: M1 komt veel voor in het centrale zenuwstelsel en in autonome ganglia; M2 ligt hoofdzakelijk in het hart en verlaagt de hartslag. M3 is wijdverspreid in gladde spieren en klieren, wat bronchoconstrictie, GI-motiliteit en pupilcontractie omvat. M4 en M5 komen voornamelijk voor in het centraal zenuwstelsel en moduleren daar neurotransmissie. Daarnaast spelen muscarinereceptoren een rol bij zweetsecretie en andere parasympathische effecten.

Farmacologie: Activatie gebeurt door acetylcholine en muscarine. Klinische agonisten zijn bethanechol en pilocarpine; antagonisten zoals atropine en scopolamine blokkeren de receptoren. Er bestaan subtype-gebonden liganden, bijvoorbeeld pirenzepine (M1-gefocust) en darifenacine/solifenacine (M3-gefocust).

Toepassingen en klinische relevantie: Muscarinereceptoren zijn doelwitten van antimuskarinergica voor oogonderzoek, misselijkheid en braken, en behandeling van urine-incontinentie en bepaalde GI-aandoeningen. Pilocarpine wordt ook gebruikt bij glaucoom om de drainage van het oog te verbeteren. Zij kunnen bij overmatige activering bijwerkingen veroorzaken zoals droge mond, wazig zien en tachycardie.

---