betekenisverlening

Betekenisverlening is het proces waarbij individuen ervaringen, gebeurtenissen en realiteiten interpreteren en betekenis toekennen, zodat zij zin, samenhang en doel ervaren in het leven. Het omvat cognitieve evaluaties, affectieve processen en sociale en culturele invloeden die samen een coherent levensverhaal vormen.

In de psychologie en aanverwante disciplines wordt betekenisverlening vaak geplaatst binnen meaning-making theorieën. Een veelgebruikte onderscheid is tussen globale betekenis (fundamentele overtuigingen, doelen en waarden) en situationele betekenis (interpretatie van een specifieke gebeurtenis). Copingmechanismen zoals assimilatie en accommodatie helpen om scheefstanden tussen globale en situationele betekenis te verminderen of op te heffen.

Toepassingsgebieden zijn onder meer rouw en verlies, ziekte en herstel, trauma, en bredere levenszingeving in het dagelijks bestaan. Daarnaast spelen cultuur, religie en maatschappelijke context een rol in zowel individuele als collectieve betekenisgeving, waardoor gemeenschapsverhalen en tradities richting geven aan ervaringen.

In zorg en geestelijke gezondheidszorg worden meaning-centered benaderingen toegepast, zoals meaning-centered psychotherapy en narratieve therapie. Deze benaderingen richten zich op het formuleren van een coherent levensverhaal, het herstructureren van overtuigingen en het vinden van welzijn en veerkracht ondanks tegenslagen.

Kritiek en nuance: een overmatige focus op betekenisgeving kan leiden tot zelfverwijt of morele oordelen bij onvoorspelbare gebeurtenissen. Ook cultuurgebonden normen beïnvloeden hoe mensen betekenis geven. Desondanks blijft betekenisverlening een kernproces bij coping, identiteit en zingeving in diverse domeinen.