bestuursfalen

Bestuursfalen is een term uit de publieke administratie die verwijst naar tekortkomingen in bestuur en beleidsuitvoering waardoor overheden niet in staat zijn om beoogde doelstellingen te realiseren. Het gaat doorgaans om structurele of systemische problemen in plaats van incidentele fouten.

De term wordt in verschillende contexten gebruikt, van gemeenten en provincies tot de nationale overheid en aanverwante publieke of semi-publieke instellingen. Bestuursfalen omvat onder meer onduidelijke bevoegdheden, gebrekkige afstemming tussen instellingen, ontoereikende strategische planning, ineffectieve besluitvorming, complexe regelgeving en onvoldoende risicomanagement en controle.

Oorzaken van bestuursfalen zijn vaak verbonden met organisatorische factoren zoals silo-achtig werken, gebrek aan duidelijke mandaten en verantwoording, beperkte capaciteit en middelen, een politiek bestuur- en besluitvormingsproces met korte termijn focus, en onvoldoende betrokkenheid van stakeholders en burgers. Ook veranderende omstandigheden en onzekerheden kunnen kwetsbaarheden blootleggen.

Gevolgen van bestuursfalen kunnen aanzienlijke vertragingen, kostenoverschrijdingen, suboptimale dienstverlening, risico op misbruik van publieke middelen en reputatieschade voor de betrokken overheden betekenen. In extreme gevallen kan gebrek aan naleving van wet- en regelgeving leidend zijn tot juridische aansprakelijkheid en verlies van maatschappelijk vertrouwen.

Preventie en mitigatie richten zich op versterking van governance, duidelijke mandatering en verantwoording, integrale planning en uitvoering, robuust risicomanagement, transparante begroting en monitoring, externe toezicht en evaluatie, betere samenwerking tussen partijen en actieve burgerparticipatie en digitalisering van processen. Zie ook publieke administratie en accountability.