axonometri

Axonometri, ook wel axonometrische projectie genoemd, is een beschrijvende methode uit de descriptieve geometrie en technische tekenkunst om driedimensionale objecten in twee dimensies weer te geven. Bij axonometrie wordt het object vooraf geroteerd ten opzichte van het projectievlak en wordt een parallelle projectie toegepast, zodat lijnen die in werkelijkheid parallel lopen ook op het papier parallel blijven. Daardoor bestaan geen verdwijnpunten en kunnen de lengtes langs de drie hoofdassen onafhankelijk worden geschaald.

De belangrijkste typen axonometri zijn isometrische, dimetrische en trimetrische projecties. Bij isometrische axonometrie zijn de drie hoofdassen gelijkwaardig geprojecteerd; de hoeken tussen de projecties van de assen zijn doorgaans 120 graden. In dimetrische projectie hebben twee assen dezelfde schaal en de derde een andere, met twee verschillende hoeken. Trimetrische projectie hanteert drie verschillende schalen en drie verschillende hoeken, waardoor lengtes langs de drie assen verschillend worden weergegeven.

Toepassingen van axonometri vinden vooral plaats in technische tekeningen, productontwerp en architectuurvoorbereiding, evenals in computer graphics. Het biedt een duidelijke maatvoering langs alle drie assen en levert een goed leesbaar 3D-beeld op zonder verdwijnpunten. In videogames en digitale renderings is de isometrische stijl wereldwijd bekend als een vorm van pseudo-3D die vaak wordt toegepast voor overzichtelijke, kartooneske of gestileerde weergave.

Historisch gezien ontstond het begrip in de 19e eeuw uit de descriptieve geometrie en is afgeleid van Griekse woorden voor as en maat. Tegenwoordig blijft axonometri een standaardreferentie in technische tekeningen en grafische representaties, wanneer verhoudingen en afmetingen direct duidelijk moeten zijn.