afzweren

Afzweren, vaak gewoon zweren genoemd, zijn open wonden waarbij huid- of slijmvliesweefsel is verdreven en een craterachtig defect achterlaat. Ze kunnen voorkomen op de huid of in slijmvliezen zoals in de mond, en variëren in grootte, diepte en duur. Afzweren ontstaan wanneer de weefsels beschadigd raken en minder genezen, vaak door een combinatie van factoren zoals druk, trauma, ontsteking, infectie en onvoldoende bloedtoevoer.

Oorzaken en vormen hangen samen met de onderliggende oorzaak van de zweer. Drukzweren ontstaan bij langdurige druk of immobilisatie en ischemische gebieden kunnen zweren door slechte doorbloeding. Veneuze zweren ontstaan door chronische veneuze insufficiëntie, terwijl arteriële zweren het gevolg zijn van ernstige perifere arteriële ziekte. Neuropathische zweren komen voor bij diabetes door gevoelsverlies en verstoorde genezing. Mucosale zweren treffen de slijmvliezen, bijvoorbeeld mondzweren zoals aften of zweren geassocieerd met infecties of systemische aandoeningen. In het maagdarmkanaal spreken artsen soms van peptische zweren.

Symptomen variëren met de plaats en oorzaak, maar bevatten meestal pijn, roodheid, zwelling, lekkage en soms een vieze geur of infectieverschijnselen. De diagnose is voornamelijk klinisch, aangevuld met doelgerichte onderzoeken zoals bloedtests, beeldvorming, endoscopie of biopten om onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling richt zich op genezing van de zweer en het behandelen van de onderliggende oorzaak. Dit kan bestaan uit wondzorg en debriement, drukontlasting en positionering bij drukzweren, behandeling van infectie, pijnbestrijding en verbetering van de bloedsomloop of toestand (bijvoorbeeld diabetesmanagement, lever- of veneuze zorg). Voedingsondersteuning en preventie van recidive zijn eveneens belangrijk. De prognose hangt af van de oorzaak en de algehele gezondheid; tijdige behandeling verbetert de kans op genezing.