afbraakpad

Afbraakpad, ook wel degradatiepad genoemd, is een term uit biochemie en milieuwetenschappen die verwijst naar de reeks biochemische reacties waardoor een molecuul wordt afgebroken tot eenvoudigere verbindingen. Een afbraakpad omvat meestal meerdere stappen waarbij chemische bindingen worden verbroken, groepen worden gewijzigd en tussenproducten ontstaan. Het uiteindelijke doel kan bestaan uit energieopwekking, het vrijmaken van bouwstenen voor biosynthese, of mineralisatie tot eindproducten zoals kooldioxide en water.

Organismen zoals bacteriën en schimmels gebruiken afbraakpaden om organische moleculen af te breken. Paden kunnen aerobe processen zijn met zuurstof als elektronacceptor en leiden tot volledige mineralisatie, of anaerobe processen waarbij andere elektronacceptoren worden gebruikt en eindproducten zoals methaan of andere tussenstoffen ontstaan. De snelheid en exacte route hangen af van de beschikbaarheid van substraten, omgevingsfactoren en de activiteit van specifieke enzymen.

In milieuwetenschap en bioremediatie worden afbraakpaden bestudeerd om te begrijpen hoe contaminanten zoals olie, pesticiden of plastics onder natuurlijke of geïnduceerde omstandigheden afbreken. Inzicht in de tussenproducten en sleutelenzymen kan de effectiviteit van sanering en de risicobeoordeling verbeteren.

Terminologie: afbraakpad kan verwijzen naar de gehele route of naar afzonderlijke stappen; in sommige contexten wordt ook gesproken van degradatiepad of katabolisch pad. De term is contextafhankelijk en kan in literatuur licht verschillende betekenissen hebben.