methaan

Methaan (CH4) is een kleurloos en reukloos gas bij kamertemperatuur en normale druk. Het is het eenvoudigste koolwaterstof en het belangrijkste bestanddeel van aardgas. Methaan is brandbaar en vormt bij verbranding een belangrijke bron van koolstofdioxide en water. In de atmosfeer draagt het als broeikasgas aanzienlijk bij aan klimaatverandering; het heeft een hoger opwarmingspotentieel dan kooldioxide op korte termijn en een Grote Opwarmingspotentieel over 20 jaar ligt ruwweg tussen 84 en 86, terwijl het cirka 12 jaar in de atmosfeer blijft.

Bronnen en emissies: methaan komt zowel natuurlijk als door menselijk handelen in de atmosfeer terecht. Natuurlijke bronnen zijn onder meer wetlands, rijstvelden en enterische gisting bij herkauwers. Afvalwater- en afvalverwerkingsinstallaties produceren eveneens methaan. Antropogene bronnen omvatten olie- en gaswinning, transport en opslag, kolenwinning, veeteelt en lekkages uit infrastructuur. Emissies ontstaan door onvolledige verbranding, lekkages en afsluiting van gasleidingen.

Toepassingen: methaan wordt veel gebruikt als brandstof voor verwarming, koken en elektriciteitsopwekking, vooral in aardgas. Industriëel fungeert het als chemische grondstof via processen zoals stoomreforming om waterstof en koolstofmonoxide te produceren, wat leidt tot synthese van methanol en andere koolwaterstoffen.

Veiligheid: methaan is brandbaar en kan explosieve atmosferen vormen bij concentraties tussen circa 5 en 15 procent in lucht. Lekkages vereisen adequate ventilatie en detectie; bij onvoldoende concentratie kan asfyxie optreden. Reductie van emissies en lekkages blijft een focus in energie- en landbouwbeheer.