Zwaar

Zwaar is een Nederlands woord dat als bijvoeglijk naamwoord doorgaans “veel gewicht” of “zwaarte” aanduidt. Het kan verwijzen naar fysieke eigenschappen van een voorwerp, maar ook naar figuurlijke zwaarte: ernst, inspanning of moeilijkheid. In de fysieke betekenis beschrijft het het gewicht van een object, bijvoorbeeld een zware doos of een zwaar apparaat. In figuurlijke zin wordt het gebruikt voor taken, situaties of omstandigheden die veel inspanning of ernstige impact vereisen, zoals een zware taak, een zware operatie of zware regenval. Het woord verschijnt ook in uitdrukkingen als zwaar weer, wat moeilijke tijden of ongunstige omstandigheden aangeeft, en in termen als de zwaarte van een probleem of de zwaarte van een last.

In figuratieve zin wordt het ook gebruikt voor situaties die veel inspanning of aanzienlijke gevolgen vragen, zoals een zware tocht, een zware race of een zware last op iemand schouders. Het kan bovendien verwijzen naar morele of mentale zwaarte, bijvoorbeeld in de uitdrukking “zware beslissing” of “zware gevolgen.” Het woord levert daarmee zowel een concrete als een schetsmatige intensiteit van gewicht of ernst.

Etymologisch heeft zwaar een Germaanse achtergrond en is verwant aan het Duitse schwer; beide woorden zijn afgeleid van een gedeelde Germaanse wortel. In het hedendaagse Nederlands verschijnt zwaar in veel uitdrukkingen en samenstellingen die de kernbetekenis benadrukken: zwaarte, zwaarwichtig en zwaarmoedigheid behoren tot verwante vormen.