Verenkiertomuutosten

Verenkiertomuutosten verwijzen naar structurele en functionele aanpassingen in het vasculaire netwerk, met name in slagaders, aders en haarvaten, als reactie op langdurige hemodynamische belastingen, metabole afwijkingen en inflammatoire processen. Deze veranderingen kunnen leiden tot verschillen in wanddikte, lumendiameter en microvasculaire netwerken, en spelen een rol bij diverse cardiovasculaire aandoeningen.

De veranderingen ontstaan door een samenspel van mechanische prikkels zoals shear stress en transmurale druk, ontsteking en oxidatieve stress, en door transdifferentiatie van endotheel- en gladdemuskelcellen. Dit leidt tot proliferatie van gladdemuskelcellen, wijziging van de extracellulaire matrix en remodellering van de wand, soms gepaard gaande met kapillair rarefactie in microvaten.

Verenkiertomuutosten kunnen arteriële remodellering omvatten: binnenwaartse of buitenwaartse veranderingen in wanddikte en lumenomvang; bij microvasculaire aandoeningen komen haarvatremodellering en haarvatverlies (rarefactie) voor; veneuze remodellering kan dilatatie of wandverdikking betreffen. Deze patronen kunnen gelijktijdig voorkomen en de weefselperfusie beïnvloeden.

In klinische zin dragen verenkiertomuutosten bij aan verhoogde bloeddruk, ischemie en verstoorde perfusie, en spelen een rol bij hypertensie, atherosclerose en hartfalen. Diagnostiek omvat beeldvorming zoals duplex-echo, CT/MRI-angiografie en biomarkers van endotheelfunctie en inflammatie. Behandeling richt zich op het beheersen van onderliggende factoren zoals bloeddruk, diabetes en lipiden, leefstijl en medicatie die mogelijk remodellering en ontsteking beïnvloedt. Het doel is het vertragen of voorkomen van structurele veranderingen en aanverwante complicaties.