VEGFsignalen

VEGFSignalen is een verzamelnaam voor de signaalroutes die ontstaan zodra leden van de vascular endothelial growth factor (VEGF) familie binden aan de VEGF-receptoren op endotheelcellen. Deze signalering reguleert angiogenese, vasculaire permeabiliteit en weefselremodellering en speelt een cruciale rol bij zowel fysiologische als pathologische processen.

De belangrijkste liganden zijn VEGF-A, VEGF-B, VEGF-C, VEGF-D en placentale groeifactor PlGF. De belangrijkste receptoren zijn VEGFR-1 (FLT1), VEGFR-2 (KDR/Flk-1) en VEGFR-3 (FLT4). Neuropiline co-receptoren (NRP1 en NRP2) versterken de binding en specificiteit van VEGF-signalen.

Met name VEGFR-2 drijft angiogenese aan via signalen zoals PI3K/Akt (overleving en permeabiliteit), Ras/MAPK (celgroei en migratie) en PLCγ/PKC. Activatie leidt ook tot eNOS-activatie en NO-productie, wat vasodilatatie bevordert. VEGF-C/-D met VEGFR-3 stimuleren ook lymfangio­genese.

Fysiologische rollen omvatten embryonale vasculogenesis, postnatale angiogenese, wondgenezing en remodellering van bloedvaten. Lymfangio­genese wordt primair gereguleerd door VEGF-C/-D en VEGFR-3. Hypoxie en HIF-1 verhogen VEGF-productie; splicing en regulerende eiwitten bepalen VEGF-isoformen die angiogenese stimuleren of remmen.

Pathologisch is VEGF-signaal betrokken bij tumorangiogenese, leeftijdsgebonden maculaire degeneratie, diabetische retinopathie en ontstekingsziekten. Therapeutisch doelwit omvat anti-VEGF-antistoffen (bevacizumab, ranibizumab, aflibercept) en VEGFR-tyrosinekinaseremmers (TKIs) zoals sunitinib en sorafenib. Behandelingsopties kunnen bijwerkingen hebben zoals hypertensie, trombose en vertraagde wondgenezing.