Tijdsvoorkeur

Tijdsvoorkeur is in de economie de mate waarin mensen huidige consumptie verkiezen boven toekomstige consumptie. Het geeft weer hoe mensen de waarde van goederen en geld over tijd afwegen, en daarmee de voorkeur voor onmiddellijke bevrediging ten opzichte van uitgestelde beloningen.

Het concept wordt veelvuldig uitgedrukt met een disconteringsvoet, vaak aangeduid als de kortingsvoet (r). Met exponentiële discontering wordt de waarde van toekomstige consumptie verlaagd volgens PV = FV / (1 + r)^t, waarbij een hogere r duidt op een sterkere voorkeur voor vandaag. Er bestaan ook andere vormen, zoals hyperbolische discontering, waarbij mensen op korte termijn impulsiever handelen dan op lange termijn, wat leidt tot afwijkend spaargedrag en investeringskeuzes.

Factoren die tijdsvoorkeur beïnvloeden variëren van individuele kenmerken (inkomen, leeftijd, financiële zekerheid) en risicoperceptie tot macrokantoren zoals inflatie en rentetarieven. Ook sociale en culturele normen spelen een rol. In beleid en economie wordt vaak een maatschappelijke disconteringsvoet gebruikt bij kosten-batenanalyses van investeringen en regelgeving, bijvoorbeeld bij klimaatbeleid, waar de belangen van toekomstige generaties meegewogen worden. Een hogere maatschappelijke disconteringsvoet reduceert het gewicht van toekomstige voordelen.

Omdat tijdsvoorkeur zowel descriptief als normatief is, bestaat er discussie over de juiste discount rate en over de ethische implications voor intergenerationele gelijkheid. Debatten richten zich op hoe te luisteren naar langetermijnbelangen zonder onbedoelde financiële of sociale consequenties.

Zie ook: intertemporele keuze, contante waarde, discontering, rente.