Tierexperimenten

Tierexperimenten verwijzen naar het gebruik van dieren in wetenschappelijk onderzoek en onderwijs om biologische processen te begrijpen, ziekten te bestuderen en de veiligheid en werkzaamheid van geneesmiddelen en producten te testen. Dieren worden ingezet om mechanistische inzichten te verkrijgen en om voorspellende modellen te ontwikkelen die bij mensen relevant kunnen zijn. Veelvoorkomende proefdieren zijn muizen en ratten, maar ook konijnen, vissen zoals zebravissen, en in sommige gevallen honden en apen, afhankelijk van de studie en regelgeving.

Regelgeving en ethiek spelen een centrale rol bij tierexperimenten. In veel landen zijn onderzoeksprojecten onderworpen aan strikte wettelijke vereisten, beoordeling door ethische commissies en toezicht door inspectoraten. Een leidend principe is de toepassing van de 3Rs: Replacement (vervanging waar mogelijk), Reduction (vermindering van het aantal dieren) en Refinement (verbetering van dierwelzijn en procedurele voorwaarden). Daarnaast vereist elk experiment vaak een toetsing op wetenschappelijke waarde en mate van kwetsbaarheid van dieren.

Uitvoering en toezicht variëren per regio, maar doorgaans beschikken instellingen over vergunningen, dierverzorgers en IACUC's of vergelijkbare commissies die onderzoeksmethoden beoordelen en toezicht houden op naleving van welzijnsnormen en pijnpreventie.

Alternatieven en maatschappelijke discussie spelen een belangrijke rol. Vervanging en vermindering van dierproeven worden aangemoedigd door technologische ontwikkelingen zoals celculturen, organen op chips en in silico modellen. Het gebruik van dieren in onderzoek blijft onderwerp van ethische afweging, afweging tussen wetenschappelijke vooruitgang en dierwelzijn, en afstemming op maatschappelijke verwachtingen.