Spottransacties

Spottransacties zijn financiële transacties waarbij levering van het onderliggende actief en betaling plaatsvinden op korte termijn na het sluiten van de transactie, doorgaans op de zogenoemde spotwaarde datum. Bij spottransacties wordt de prijs vastgelegd op het moment van de overeenkomst en wordt levering en betaling snel daarna voltooid. Spotmarkten bestaan in meerdere klassen, waaronder vreemde valuta (FX), grondstoffen en, in mindere mate, effecten.

In vreemde valuta staat spotafwikkeling meestal gepland op twee bankwerkdagen na de handelsdag (T+2) voor de meeste valutaparen; bij andere activa kan de spotdatum variëren en in sommige gevallen fysieke levering vereist zijn. De prijs wordt op het moment van de transactie bepaald en de afwikkeling vindt meestal contant plaats. Over het algemeen geldt dat er minder financiering of margin wordt gebruikt dan bij afgeleide producten, en de afwikkeling is direct verbonden met de spotdatum.

Spottransacties verschillen van forwards en futures doordat zij bedoeld zijn om op korte termijn te leveren en af te wikkelen, terwijl forwards en futures leveren op toekomstige data vereist en vaak via clearinghouses of centrale tegenpartijen worden afgewikkeld. Daarmee worden sommige tegenpartijrisico’s beperkt, terwijl in FX nog altijd mechanismen bestaan om settlement-risk te beheersen.

Risico’s bij spottransacties bestaan vooral uit levering- en betalingsrisico als de afwikkeling niet tijdig lukt; marktomstandigheden kunnen de betaling of levering beïnvloeden. Marktdeelnemers communiceren duidelijke voorwaarden en maken gebruik van passende afwikkelingsinfrastructuur.

Voorbeeld: een bedrijf wisselt euro’s voor dollars op de spotmarkt; de transactie wordt vandaag afgesloten en levering van euro’s en betaling van dollars vindt plaats op de spotdatum, doorgaans enkele dagen later.