Slaapkwaliteit

Slaapkwaliteit verwijst naar hoe goed iemand slaapt, met aandacht voor de duur, continuïteit en ervaren verfristte toestand bij het ontwaken. Belangrijke componenten zijn de inslaaptijd (hoe lang het duurt om in slaap te vallen), de frequentie en duur van onderbrekingen, de totale slaapduur en de slaapefficiëntie (tijd in bed versus tijd daadwerkelijk slapend). Een goede slaapkwaliteit omvat ook subjectieve tevredenheid over de slaap en de mate van uitgerust wakker worden.

Meetinstrumenten voor slaapkwaliteit variëren van subjectieve beoordelingen tot objectieve metingen. Vraaglijsten zoals de Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) worden vaak gebruikt om verschillende aspecten van slaap te evalueren, terwijl polysomnografie en actografie toepassingen zijn van klinische of onderzoeksinzichten in slaapfasen en beweging.

Factoren die slaapkwaliteit beïnvloeden zijn onder meer leefstijl (koffie, alcohol, roken), omgeving (geluid, licht, temperatuur), lichamelijke en psychische aandoeningen, medicijngebruik, en roosters of ploegendienst. Ook leeftijd en veranderingen in de slaaparchitektur kunnen de kwaliteit beïnvloeden. Slaapstoornissen zoals insomnia, slaapapneu en rustelozen-beendensyndroom komen vaak voor en hebben een aanzienlijke impact op de slaapkwaliteit.

Slaapkwaliteit is van belang voor cognitieve functies, stemming, en algehele gezondheid. Langdurig slechte slaapkwaliteit kan samenhangen met geheugenproblemen, verminderde alertheid, stemmingswisselingen en verhoogd risico op obesitas, diabetes, hart- en vaatziekten en ongevallen.

Verbeteringen zijn onder meer consistente slaap- en waaktijden, een rustige slaapomgeving, beperkte inname van cafeïne en alcohol, geen zware maaltijden vlak voor het slapen, regelmatige lichaamsbeweging en het aanpakken van onderliggende gezondheids- of psychische problemen. Bij aanhoudende klachten kan professionele hulp worden ingeschakeld.