inslaaptijd

Inslaaptijd, in het Engels sleep onset latency (SOL), is de tijd die iemand nodig heeft om in slaap te vallen nadat men naar bed is gegaan met de intentie te slapen. Het is een belangrijke maat voor de inslaapfunctie en kan bij slaaponderzoek concreet worden vastgesteld.

Bij volwassenen ligt de gemiddelde inslaaptijd doorgaans tussen ongeveer 10 en 20 minuten, hoewel er veel individuele variatie bestaat. Kinderen hebben vaak kortere inslaaptijden, terwijl bij ouderen de inslaaptijd soms langere perioden kan beslaan. Een SOL die substantiëel boven deze gemiddelden uitkomt of juist korter is dan normaal kan wijzen op verschillende slaap- en welzijnsproblemen.

Factoren die de inslaaptijd beïnvloeden zijn onder meer slaapdeprivatie, stress of angst, onregelmatige bedtijden, cafeïne- of alcoholgebruik, roken, een onrustige slaapomgeving en bepaalde medicijnen. Een langdurige inslaaptijd kan wijzen op insomnia of andere slaapstoornissen; een zeer korte inslaaptijd kan optreden bij onvoldoende slaap of verhoogde arousal.

Metingen van inslaaptijd gebeuren vaak met een slaapdagboek, waarbij men tijdstippen noteert van naar bed gaan en wanneer men denkt in slaap te vallen. Objektieve methoden zijn actografie (polsbewegingen) en polysomnografie in een slaaplaboratorium, die de beginfase van slaapнок observeren en vastleggen.

Behandeling richt zich op slaaphygiëne en, bij chronische klachten, cognitieve gedragstherapie voor insomnia (CBT-I). Indien nodig en onder medisch toezicht kunnen kortdurende medicatieve opties worden overwogen. Tijdige evaluatie van inslaaptijd kan helpen bij het identificeren van onderliggende oorzaken en het verbeteren van de slaapkwaliteit.