Schuldvaststelling

Schuldvaststelling is een juridische term die verwijst naar het proces waarbij het bestaan en de omvang van een schuld worden vastgesteld door een bevoegde instantie, meestal een rechtbank of een administratieve autoriteit. Het doel is om ondubbelzinnig vast te stellen of er een schuldenverhouding bestaat en, zo ja, welk bedrag daadwerkelijk verschuldigd is aan de creditor. De term wordt voornamelijk in civiele procedures en in administratieve of incasso-contexten gebruikt, maar kan ook voorkomen in insolventie- of belastingzaken.

Het proces van schuldvaststelling ontstaat doorgaans wanneer er sprake is van discussie over het bestaan van een schuld of over de hoogte van het verschuldigde bedrag. Een partij (crediteur of debiteur) kan de schuld laten vaststellen door bewijs zoals contracten, facturen, betalingsbewijzen en overige relevante documentatie voor te leggen. De bevoegde instantie beoordeelt dit bewijs, hoort partijen en geeft uiteindelijk een uitspraak die het bestaan en de omvang van de schuld bindend vastlegt. In sommige gevallen kan schuldvaststelling ook deel uitmaken van een groter geschil of van een regeling binnen een insolventieprocedure.

De uitspraak ten aanzien van schuldvaststelling heeft juridische weerklank: de vastgestelde schuld is doorgaans afdwingbaar en kan leiden tot incassomaatregelen zoals loonbeslag of derdenbeslag, en tot het opleggen van rente en kosten. In procedurele zin kan een dergelijke beschikking meestal hoger worden aangevochten via beroep of hoger beroep, afhankelijk van het rechtsstelsel en het soort zaak. Schuldvaststelling wordt ook onderscheiden van erkenning van schuld (waarbij de debiteur de schuld erkent) en van schuldvergelijking (een vorm van sanering of schikking).