Proefpersonen

Proefpersonen, ook wel menselijke proefpersonen genoemd, zijn personen die deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek met mensen. Ze kunnen betrokken zijn bij medische klinische onderzoeken, psychologisch of sociologisch onderzoek, of evaluaties van diagnostische tests en behandelmethoden. Doel is het testen van hypotheses, het beoordelen van veiligheid en werkzaamheid, of het vergroten van wetenschappelijke kennis.

Informed consent en vrijwilligheid: Deelname gebeurt op basis van geïnformeerde toestemming. De proefpersoon krijgt duidelijke informatie over het doel van het onderzoek, de aard van de procedures, mogelijke risico’s en ongemakken, potentiële voordelen, alternatieven en privacy van gegevens. Betrokkenen mogen op elk moment zonder nadelige gevolgen hun deelname beëindigen.

Bescherming en rechten: Onderzoeksprojecten worden doorgaans beoordeeld door een ethische toetsingscommissie of medisch-ethische toetsingscommissie. Deze commissies wegen de risico’s en baten af, zien toe op het minimaliseren van risico’s en controleren de omgang met gegevens. Gegevens worden waar mogelijk geanonimiseerd en privacy en vertrouwelijkheid worden gegarandeerd conform toepasselijke wetten. Compensatie voor deelname mag kosten vergoeden maar mag niet als dwangmiddel functioneren.

Selectie en kwetsbare groepen: Deelname volgt vaak inclusion- en exclusioncriteria. Bepaalde groepen, zoals minderjarigen, mensen met cognitieve beperkingen of personen in een afhankelijke positie, vereisen extra waarborgen om misbruik en druk uit te sluiten.

Proces en toezicht: Een onderzoeksprotocol wordt doorgaans goedgekeurd door een ethische commissie en, waar van toepassing, door nationale toezichthouders. Naleving van relevante wetten en regels, inclusief rapportage van ernstige bijwerkingen, waarborgt de veiligheid en integriteit van proefpersonen en van het onderzoek.