Pijnmanagement

Pijnmanagement is een multidisciplinaire benadering gericht op het verminderen van pijn en de effecten ervan op functioneren en kwaliteit van leven. Het maakt onderscheid tussen acute pijn, meestal door letsel of ingreep, en chronische pijn die langer dan drie tot zes maanden aanhoudt. Het doel is pijnreductie, beperking van functionele beperkingen en een betere participatie in het dagelijkse leven, met aandacht voor veilig medicatiegebruik.

Beoordeling is systematisch en omvat pijnintensiteit, locatie, aard en duur, functionele beperkingen, en psychosociale factoren. Ook wordt gezocht naar oorzaken en risicofactoren voor chronificatie. Gebruik van meetinstrumenten zoals pijnschaal en functionele vragenlijsten ondersteunt de evaluatie.

Behandelingskeuzes volgen vaak een stapsgewijze, individuele aanpak. Farmacologisch kunnen paracetamol en NSAID's als eerste opties ingezet worden, gevolgd door adjuvante medicatie (antidepressiva, anticonvulsiva) en, bij matige tot ernstige pijn onder zorgvuldige controle, opioïden. Ook topische middelen en gerichte injecties komen voor. Niet-farmacologische benaderingen omvatten fysiotherapie, oefentherapie en beweging, cognitieve gedragstherapie, mindfulness, ontspanning, educatie en ergonomische aanpassingen.

Interventies worden afgewisseld met de inzet van een multidisciplinair team (huisarts, pijnarts, fysiotherapeut, psycholoog, verpleegkundige, ergotherapeut, apotheker). Zorgpaden en inspraak van de patiënt ondersteunen gezamenlijke doelbepaling en planning.

Veiligheid en monitoring blijven centraal: doelen, bijwerkingen en functionele veranderingen worden regelmatig geëvalueerd, met aanpassing of afbouw waar nodig. Specifieke aandacht gaat uit naar verantwoord opioidgebruik en pijnzorg bij ouderen, kinderen, kankergerelateerde en niet-kankergerelateerde pijn, en bij mensen met cognitieve beperkingen. Toegang en kosten kunnen barrières vormen.