Oppervlaklaag

Oppervlaklaag is een term die in verschillende disciplines wordt gebruikt om de buitenste laag van een stof, bodem of systeem aan te duiden die rechtstreeks contact heeft met de omgeving. Deze laag kan andere samenstelling en eigenschappen hebben dan de bulk, door interactie met lucht, water, chemicaliën of biologische activiteit.

In de bodemkunde verwijst oppervlaklaag meestal naar de bovenste, biologisch actieve laag van de bodem, ook wel toplaag genoemd. Deze laag bevat veel organische stof en mineralen, bepaalt waterretentie en plantengroei en is kwetsbaar voor erosie en verdichting.

In de atmosferische wetenschappen is de oppervlaklaag de laag van de atmosfeer die direct onder de vrije troposfeer ligt, meestal de eerste meters tot enkele tientallen meters boven het oppervlak. Hier ontstaan turbulentie door wrijving met het oppervlak en convectie; de laag is cruciaal voor warmte- en massatransport.

In oppervlakte- en coatingswetenschap is de oppervlaklaag de buitenste schil van een materiaal met vaak andere fysische en chemische eigenschappen dan de bulk. Deze laag kan worden aangepast met coatings, passivering of anodisatie om slijtage, corrosie of hechting te verbeteren.

Samengevat beschrijft oppervlaklaag de dunne, directe interface tussen een materiaal of systeem en zijn omgeving, met bijzondere aandacht voor samenstelling, structuur en interacties aan het grensvlak.