Ontbonden

Ontbonden is het voltooid deelwoord van het werkwoord ontbinden. Het verwijst naar iets dat losgemaakt, uit elkaar gevallen of beëindigd is. Het kan als passieve vorm worden gebruikt, bijvoorbeeld in zinnen als “de binding is ontbonden”, of als bijvoeglijk naamwoord: “een ontbonden verbinding”.

In de scheikunde beschrijft ontbinding het proces waarbij een stof uiteenvalt in kleinere delen, zoals moleculen of ionen. Zouten ontbinden in water tot vrije ionen, bijvoorbeeld natriumchloride dat in oplossing splitst in Na+ en Cl− ionen. Ook chemische ontbinding kan verwijzen naar het uiteenvallen van verbindingen onder invloed van factoren als temperatuur, zuur of verandering in oplosmiddel. Het concept wordt in de praktijk vaak onder de noemer ontbinding of dissociatie besproken.

In juridisch en bestuurlijk taalgebruik geeft ontbinding aan dat een structuur, organisatie, of relatie officieel eindigt. Een huwelijk kan ontbonden worden door echtscheiding of ontbinding van samenwoonsrelaties. Een vereniging of corporatie kan worden ontbonden na een besluit van de leden of een rechterlijke uitspraak. In beide gevallen gaat het om beëindiging en het formeel losmaken van onderlinge verplichtingen en rechten.

Etymologisch komt ontbonden van ontbinden, waarin ont- is een prefix dat afbreken of losmaken aanduidt en binden verwijst naar het verbinden. Het voltooid deelwoord ontbonden wordt gebruikt wanneer het proces is afgerond. Zie ook ontbinding; dissociatie; beëindiging.