Onkruiden

Onkruiden zijn planten die in een tuin of landbouwgebied als ongewenst worden beschouwd omdat ze concurreren met gewassen voor licht, water en voedingsstoffen. Ze komen voor in tuinen, velden en openbare ruimten en kunnen de opbrengst en esthetiek verminderen. Ze kunnen zich verspreiden via zaden of via ondergrondse delen die na schade weer kunnen uitgroeien.

Onkruiden variëren in levensduur: eenjarige onkruiden voltooien hun levenscyclus binnen één jaar, tweejarige onkruiden hebben een tweejarige cyclus, en meerjarige onkruiden bestaan uit meerdere jaren; sommige planten kunnen via wortelstokken of rhizomen vegetatief voortplanten en zo moeilijk te verwijderen zijn. Het groeivermogen en de kiemcondities (licht, vocht, voedingsstoffen) zorgen voor een snelle hergroei.

Ecologisch spelen onkruiden een rol als voedselbron en habitat voor insecten en andere organismen, maar ze kunnen ook gewassen ondermijnen, oogsten bemoeilijken en extra bemesting vragen. Ze kunnen ziekteverwekkers en plagen dragen.

Beheer van onkruiden gebeurt doorgaans via geïntegreerde onkruidbestrijding (GOB/IWM). Preventie en planning zijn cruciaal: gewasrotatie, tijdige zaaibediening, en beheersing van de zadenbank. Cultuurtechnieken zoals mulchen, bodembedekking en wisselteelt verminderen concurrentie. Mechanische methoden zoals schoffelen, wieden en handmatige verwijdering zijn effectief bij losse onkruiden. Chemische bestrijding met herbiciden kan nodig zijn maar wordt bij voorkeur gecombineerd met niet-chemische strategieën. Biologische methoden en bevordering van bodemgezondheid kunnen aanvullende ondersteuning bieden. Het doel is duurzame beperking van onkruidgroei en behoud van gewasopbrengsten en biodiversiteit.