Milieublootstelling

Milieublootstelling is het contact tussen mensen en milieucontaminanten zoals chemicaliën, deeltjes en micro-organismen die voorkomen in lucht, water, bodem en voedsel. Het begrip verwijst naar de blootstelling die voortkomt uit de aanwezigheid van deze stoffen in de leefomgeving, in tegenstelling tot blootstelling die uitsluitend in werksituaties plaatsvindt.

Blootstelling vindt meestal plaats via drie hoofdroutes: inhalatie (ademhaling van vervuilde lucht), ingestie (via voedsel, drank en hand-naar-mond contact) en dermale opname (huidcontact met vervuilde oppervlakken). Indoor milieu, zoals woningen en scholen, en outdoor milieu dragen beide bij. De mate van blootstelling hangt af van de concentratie van de stof, de duur en frequentie van contact, de route van blootstelling en de biologische beschikbaarheid van de stof.

Voorbeelden van stoffen die vaak aan milieublootstelling onderhevig zijn, zijn vluchtige organische stoffen, fijnstof, metalen zoals lood en kwik, pesticiden en PFAS. Blootstelling kan acute gezondheidsproblemen veroorzaken (bijv. irritatie of kortademigheid) en bij lange termijn leiden tot chronische aandoeningen zoals respiratoire ziekten, cardiovasculaire effecten en effecten op de ontwikkeling bij kinderen. De relatie tussen blootstelling en gezondheid is afhankelijk van dosis, duur, individuele gevoeligheid en co-expositie aan meerdere stoffen.

Beoordeling van milieublootstelling omvat milieumonitoring, biomonitoring en blootstellingsmodellering. Beleid en preventie richten zich op het verminderen van emissies, verbeteren van ventilatie en filtratie, veiligere productontwerp en gedrag, evenals maatregelen op bevolkingsniveau en regelgeving.

Het begrip is een kernonderdeel van de volksgezondheid, milieu-epidemiologie en risk assessment. Het vereist samenwerking tussen wetenschappers, toezichthouders en de samenleving om blootstelling te verminderen en gezondheidsrisico’s te beschermen.