MRIcontrastmiddelen

MRIcontrastmiddelen zijn stoffen die de beeldkwaliteit van MRI verbeteren doordat ze de relaxatie van watermoleculen in weefsels beïnvloeden. De meeste middelen zijn gadoliniumgebaseerde contrastmiddelen (GBCAs) die via een intraveneuze injectie worden toegediend. Er bestaan ook ijzeroxidehoudende deeltjes (SPIO/USPIO) en minder vaak manganesegebaseerde verbindingen. GBCAs komen voor in macrocyclische en lineaire structuren; macrocyclische verbindingen binden gadolinium sterker en hebben doorgaans een lager risico op gadoliniumretentie dan lineaire middelen.

Het werkingsmechanisme houdt in dat gadolinium de T1- en soms T2-relaxatietijden beïnvloedt, waardoor weefsels die het middel opnemen helderder kunnen tonen op T1-gewogen beelden of juist donkerder op T2-gewogen beelden. Dit maakt het mogelijk afwijkingen zoals tumoren, ontstekingen, bloedingen en vascularisatie beter te beoordelen. Toepassingen omvatten onder meer hersen-, ruggenmerg- en zenuwbeeldvorming, tumordetectie en -karakterisering, vasculaire imaging en lever- of lymfeklierstadiëring, evenals dynamische contrastmiddelen bij perfusieonderzoek.

Veiligheid en overwegingen: gadolinium kan in lichaam en hersenen achterblijven, wat bij sommige GBCAs tot aandacht heeft geleid voor gadoliniumretentie. Bij patiënten met ernstig nierfalen kan het risico op nefrogene systemische fibrose toenemen; daarom wordt vooraf nierfunctie beoordeeld en wordt de keuze voor macrocyclische GBCAs vaak geadviseerd. Bij zwangeren en zuigelingen geldt extra voorzichtigheid. Bijwerkingen zijn meestal mild (gevoel van warmte, misselijkheid) maar zeldzaam ernstige reacties komen voor. Omzetting naar niet-contrastbeelden of aanvullende sequences kan worden overwogen wanneer mogelijk.