Lymfeafvoer

Lymfeafvoer is het proces waarbij overtollig weefselvocht en opgeloste stoffen uit interstitiële ruimtes via het lymfesysteem worden opgenomen en teruggevoerd naar de bloedcirculatie. Lymfe is een heldere vloeistof die vocht, eiwitten, cellen en soms vetten bevat. Het lymfesysteem bestaat uit een netwerk van fijne lymfevaten, grotere aangevuld met lymfeklieren (lymfeknopen) en teruggangen naar de veneuze circulatie via de vena subclavia. Lymfevaten bevatten kleppen en worden gepompt door spieractiviteit, ademhaling en gladde spierwand, waardoor lymfe in één richting stroomt. In de darmen vervoeren speciale lacteal-vaten vetten als chyle.

Lymfe begint bij de capillairen in weefsels en volgt een traject door pre- en collectoren naar lymfeknopen, waar lymfe wordt gefilterd en immunologische cellen kunnen reageren. Uiteindelijk komt de lymfe weer in het bloednetwerk terecht, meestal in de grote aderen nabij de sleutelbeenderen. De lymfe speelt een rol bij vochtbalans, afvoer van eiwitten en afvalstoffen, en immuunverdediging doordat antigenen in knopen kunnen worden herkend.

Klinisch is lymfeafvoer betrokken bij lymfoedeem, een aandoening met ophoping van lymfe door obstructie, beschadiging of overbelasting van het lymfesysteem. Primair lymfoedeem ontstaat bij aanlegstoornissen; secundair lymfoedeem kan volgen op chirurgie, bestraling, infectie of trauma. Behandeling richt zich op het verbeteren van de afvoer: manuele lymfedrainage, compressie, gerichte oefening en huidzorg; bij sommige gevallen kunnen chirurgische of farmacologische opties worden overwogen.