Landafhankelijkheid

Landafhankelijkheid is een concept in geografie en regionale ontwikkeling dat de mate beschrijft waarin een gebied afhankelijk is van landgerelateerde bronnen en activiteiten. Het begrip omvat economisch, sociaal en ecologisch vertrouwen op land, zoals landbouw, bosbouw, visserij en mijnbouw, en de bijbehorende omstandigheden van bodem, klimaat en topografie.

In de praktijk wordt landafhankelijkheid gemeten aan de hand van indicatoren zoals het aandeel van arbeid en productie in landgebonden sectoren (landbouw, bosbouw, visserij), de intensiteit van landgebruik, en de kwetsbaarheid voor bodemerosie, droogte of overstromingen. Ook de verhouding tussen lokale grondbezit en migratie kan een rol spelen, omdat verarming of onzekerheid over landrechten mensen kan dwingen te vertrekken.

Een sterke landafhankelijkheid kan stabiliteit brengen bij nabijgelegen voedselvoorziening en traditionele livelihoods, maar ook leiden tot hogere kwetsbaarheid bij extremen in klimaat of prijsdalingen. Economische diversificatie en investeringen in duurzaam landbeheer kunnen de veerkracht vergroten en de afhankelijkheid van een enkel landschappelijk systeem verminderen.

Beleidsstrategieën richten zich op landrecht en governance, duurzame landbouw en landgebruik, agroforestry en waterbeheer, evenals economische diversificatie naar niet-landgebonden activiteiten. Door een geïntegreerde benadering kunnen regio's de negatieve effecten van afhankelijkheid verzachten terwijl ze de productieve waarde van het landschap behouden.