Kustecosystemen

Kustecosystemen zijn ecologische systemen die zich nabij kustlijnen bevinden, waar land en zee elkaar ontmoeten en getijden, zout water en wind de leefomgeving bepalen. Ze vormen dynamische randen tussen terrestrische en mariene ecosystemen en leveren tal van ecosysteemdiensten.

Typen kustecosystemen verschillen per klimaat en geografie. Voorbeelden zijn duinsystemen langs Noordzeekusten met zandduinen en duingraslanden; estuaria en delta’s waar zoet water en zout water mengen en getij en rivieren interactie hebben; moerassen en zoutmoerassen die water en sediment reguleren; mangroves en koraalriffen in tropische en subtropische kustzones die veel biodiversiteit herbergen.

Belangrijke functies omvatten habitat en foerageergebieden voor talrijke organismen, waaronder vissen en vogels; kinderen en larven gebruiken kustzones als nursery grounds; bescherming tegen erosie en overstromingen door dunne en vegetatie die golven en wind tegenhouden; waterkwaliteit verbeteren door filtering en sedimentbinding; en koolstofopslag, waardoor kustecosystemen bijdragen aan klimaatregulering (blue carbon). Economisch leveren ze visserij, toerisme, recreatie en recreatieve activiteiten, vaak in samenhang met cultuur- en erfgoedwaarden.

Bedreigingen bestaan door landaanwinning, verstedelijking en verstening van kustzones, zeespiegelstijging en veranderende golven, vervuiling en verzuring, invasive soorten en ongebalanceerde extractie van hulpbronnen. Beheer vereist geïntegreerde kustzoneplanning (ICZM), herstel van natuurlijke structuren zoals duinen en wetlands, bescherming en herstel van mangroves en estuariale habitats, en het behoud van beschermde gebieden en migratieroutes.

Voorbeelden zijn de Waddenzee, een UNESCO-werelderfgoedgebied langs de Nederlandse, Duitse en Deense kust, en diverse delta- en estuariale systemen wereldwijd.