Klimaprozessen

Klimaprozessen verwijzen naar de natuurlijke en door de mens veroorzaakte mechanismen die het klimaat van de aarde bepalen. Ze betreffen de energiebalans van de planeet, interacties tussen atmosfeer, oceanen, land en ijs, en de variabiliteit van het klimaat op korte en lange termijn.

Een kernonderdeel is radiatieve forcering en terugkoppelingen. Veranderingen in broeikasgassen zoals CO2, methaan en lachgas versterken of remmen de opwarming door het vasthouden en terugstralen van stralingsenergie. Wolken, aerosolen en veranderingen in het aardoppervlak beïnvloeden eveneens de hoeveelheid zonnewarmte die de aarde bereikt en vasthoudt. Waterdamp vormt een belangrijke terugkoppeling, omdat warmer lucht meer waterdamp bevat, wat op zijn beurt de opwarming versterkt.

Koolstof- en andere biogeochemische cycli bepalen hoe koolstof zich in de atmosfeer, oceanen en biosfeer beweegt. Planten, oceanen en bodems nemen CO2 op, maar menselijke activiteiten verhogen netto de hoeveelheid CO2 in de atmosfeer en kunnen deze opslag verzwakken. De interacties tussen koolstofopname en temperatuur vormen een cruciale onzekerheidsbron in langetermijnvoorspellingen.

Klimaatvariabiliteit en circulatiestromen zoals ENSO, NAO en monsoonpatronen leiden tot regionale schommelingen in temperatuur en neerslag, onafhankelijk van langetermijntrekken. Regionale patronen worden beïnvloed door landgebruik, albedo en lokale aerosolconcentraties.

Evaluatie van klimaatprocessen vindt plaats via klimaatmodellen die interacties simuleren en scenario’s voor toekomstig beleid en emissiereductie helpen ontwikkelen. Ondanks vooruitgang bestaan er onzekerheden, met name op regionaal niveau en bij de detaillering van wolken en feedbackmechanismen.