Kleuromschrijving

Kleuromschrijving is een term die in de literatuurwetenschap en taalkunde gebruikt wordt om te verwijzen naar beschrijvingen waarin kleur een centrale of expliciete rol speelt bij het vormgeven van sfeer, betekenis of karakter. Het gaat verder dan louter descriptieve kleurweergave: kleur fungeert als een semantische drager die emoties, symboliek of setting versterkt.

Etymologie en definitiestrategie: de term is afgeleid van het Nederlandse kleur en omschrijving. In sommige stijlanalyses wordt kleuromschrijving gezien als een specifieke stijlfiguur of analyteneenheid die kleur als hoofdorganiserend principe van een passage of scene beschouwt. In andere toepassingen wordt de term breder gebruikt en gelijkgesteld aan algemene kleurbeeldende beschrijvingen of aan kleurensymboliek in teksten.

Kenmerken en toepassingen: kleuromschrijving kenmerkt zich door frequente en doelgerichte inzet van kleurwoorden en -beelden. De toegepaste kleuren dragen vaak intrinsieke connotaties (bijv. rood voor passie of gevaar, blauw voor afstand of kalmte) en versterken de emotionele of thematische lading. Het kan voorkomen in literaire proza, poëzie, filmkritiek en digitale tekstanalyse waarin kleurkernelementen uit teksten worden geëxpliciteerd en geïnterpreteerd.

Voorbeelden: “De kamer hult zich in koel blauw licht, waardoor de scène afstandelijk en sereen aanvoelt.” “Zijn herinneringen ontvouwen zich in vurige rode tinten die angst en passie tegelijk suggereren.” Zulke passages illustreren hoe kleur als organisatorisch en symbolisch middel werkt.

Zie ook: kleurensymboliek, kleurentheorie in literatuur, beeldspraak.