literatuurwetenschap

Literatuurwetenschap is de wetenschappelijke bestudering van literatuur: hoe literaire teksten ontstaan, welke betekenissen zij oproepen en hoe zij functioneren binnen taal, cultuur en geschiedenis. De discipline onderzoekt romans, poëzie, drama en korte prozavormen uit verschillende periodes en talen, en richt zich op zowel individuele werken als op bredere literaire tradities en stromingen. Belangrijke onderwerpen zijn narratieve structuur, stilistische middelen, genre en vorm, en de verhouding tussen tekst en context, inclusief maatschappelijke vraagstukken zoals identiteit, macht en ideologie.

Onderzoek gebeurt met uiteenlopende benaderingen. Close reading legt de nadruk op tekstuele details, terwijl historische-contextualisering de literatuur plaatst in tijd en omstandigheden. Formele en theoretische kaders omvatten narratologie, structuralisme, semiotiek en stylistiek; daarnaast spelen receptieonderzoek en kritische theorieën zoals feminisme, genderstudies, postkolonialisme, ecocritiek en queer studies een belangrijke rol. De opkomst van digitale humanities beïnvloedde ook methoden als text mining en digitale edities.

Historisch kent literatuurwetenschap wortels in philologie en tekstkritiek; door de 20e eeuw heen hebben stromingen als Nieuwe Kritiek, structuralisme, post-structuralisme en de invloed van literaire theorie de aanpak verrijkt. In hedendaagse praktijken werken onderzoekers vaak interdisciplinair, bijvoorbeeld samen met cultuurstudies, linguïstiek en mediastudies.

Opleiding en werkvelden: aan universiteiten wordt literatuurwetenschap doorgaans aangeboden op bachelor- en masterniveau, met mogelijkheden voor doctoraat. Resultaten bestaan uit monografieën, artikelen, wetenschappelijke edities en bijdragen aan vertaal- of adaptatiestudies.