Hormoontherapie

Hormoontherapie is een medische behandeling waarbij hormonen worden toegevoegd, onderdrukt of op een andere manier de werking ervan in het lichaam wordt beïnvloed. Doel is het behoud of herstel van gezondheid, verlichting van symptomen of het remmen van ziekteprocessen die afhankelijk zijn van hormonen. De behandeling kan langdurig zijn en vereist vaak gespecialiseerde begeleiding en regelmatige monitoring.

Toepassingen zijn onder meer substitutietherapie bij de menopauze om opvliegers en botverlies te verlichten, en anti-hormoontherapie bij hormoongevoelige kankers. In de oncologie wordt hormoontherapie gebruikt om de hormoonproductie of de werking van hormonen te blokkeren, bijvoorbeeld bij borstkanker en prostaatkanker. Dit kan geschieden via GnRH-agonisten, anti‑androgenen, aromatase-remmers of andere middelgroepen, afhankelijk van de tumor en de patiënt. Daarnaast speelt hormoontherapie een rol in de transgenderzorg, waar gender-affirming behandelingen gericht zijn op lichamelijke kenmerken die overeenkomen met iemands genderidentiteit, onder begeleiding van specialisten.

Technieken en toedieningsvormen variëren. Hormoontherapie kan substitutietherapie of suppressietherapie betreffen, met toediening via tabletten, injecties, huidgel of pleisters, implantaten of andere systemen. De duur en intensiteit zijn afhankelijk van de indicatie, de respons en bijwerkingen, en vereisen doorgaans langdurig management.

Bijwerkingen en risico’s hangen af van het soort hormoon en de dosis. Mogelijke effecten zijn veranderingen in stemming, gewicht, botgezondheid en cardiovasculair risico, evenals specifieke aandoeningen zoals trombose bij oestrogeen, of lever- en nierbelastingen. In alle gevallen wordt hormoontherapie afgewogen tegen de potentiële voordelen en gemonitord door zorgprofessionals.

Monitoring en besluitvorming vinden plaats onder medisch toezicht, met regelmatige laboratoriumtesten, beeldvorming en evaluatie van symptomen. Het doel is optimale effectiviteit met minimaal risico voor de patiënt.