Geweld

Geweld is het opzettelijk toebrengen of dreigen met lichamelijk letsel, schaden of hevige angst bij een ander. Het omvat fysieke mishandeling, maar ook psychologisch of intellectueel geweld, seksueel geweld en geweld dat structureel of institutioneel van aard is. Geweld kan voorkomen in private sferen zoals het gezin of partnerschappen, maar ook in openbare ruimten, op de werkplek of via digitale middelen. De exacte definitie en classificatie kunnen verschillen per rechtsstelsel, onderzoek en context.

Vormen van geweld zijn onder meer fysiek geweld (directe beschadiging van het lichaam), psychisch geweld (dreiging, vernedering, isolatie), seksueel geweld (onvrijwillige seksuele handelingen of gedragingen) en cyber- of digitaal geweld (waarbij middelen zoals sociale media of berichten worden gebruikt om schade te veroorzaken of te intimideren). Binnen deze categorieën bestaan verdere aanduidingen zoals huiselijk geweld, gendergerelateerd geweld en institutioneel geweld.

Oorzaken en risicofactoren voor geweld zijn complex en multifactorieel. Individuele factoren (emotionele asthene, verslaving, trauma), relationele dynamiek (conflict, bevoordeling van macht), omgevingsfactoren (armoede, sociale uitsluiting) en maatschappelijke normen spelen een rol. Een vaak gebruikte denkkader is het socialecologisch model, dat factoren op interactieniveau van individueel tot samenleving adresseert.

Gevolgen van geweld zijn onder meer lichamelijke verwondingen, psychische aandoeningen, trauma en langetermijnschade voor kinderen, economische kosten en sociale uitsluiting. Geweld heeft bovendien vaak intergenerationele effecten en beïnvloedt de publieke gezondheid en veiligheid.

Preventie en respons omvatten wet- en regelgeving, strafrecht en politie-optreden, but also hulpprogramma’s, opvang voor slachtoffers, forensische zorg, partner- en gezinsondersteuning, en educatieve programma’s gericht op geweldpreventie, conflictoplossing en gelijke behandeling. Rapportage en betrouwbare data zijn cruciaal voor gerichte interventies.