Energiebalans

Energiebalans is het evenwicht tussen de hoeveelheid energie die het lichaam opneemt via voeding en dranken en de hoeveelheid energie die het verbrandt voor onderhoud, lichaamsfuncties en activiteiten. Het wordt meestal uitgedrukt in kilocalorieën (kcal) of kilojoules (kJ). Een neutrale energiebalans ontstaat wanneer de energie-inname gelijk is aan de energiebehoefte; een positieve energiebalans bij overmatige inname en een negatieve energiebalans bij een energietekort.

De energie-inname komt uit de macronutriënten koolhydraten, eiwitten en vetten. De energieverbranding bestaat uit de basale stofwisseling (BMR), de thermische werking van voedsel (TEF) en energieverbruik door activiteit, inclusief zowel geplande beweging als niet-activiteitgerelateerd verbruik (NEAT). Samen vormen zij de totale dagelijkse energiebehoefte (TDEE).

Energiebalans varieert door leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling, genetica en hormonale status, maar ook door slaap, stress, dieet en leefstijl. Voor onderzoek en klinische toepassingen worden energiebalans en verbruik gemeten met voedingsregistraties, indirecte calorimetrie en, in onderzoeksopstellingen, de methode van dubbel gelabeld water. Moderne apps en wearables leveren schattingen, maar kennen onzekerheden.

Beheer van energiebalans is relevant voor gewichtbeheer en de preventie van ondervoeding of obesitas. Praktische benaderingen omvatten het kiezen van voedzame, energiedichte voedingsmiddelen, portion control en regelmatige lichamelijke activiteit. Energiebalans is een dynamisch begrip dat reageert op veranderingen in voeding, beweging en leefstijl.