Eindevaluaties

Eindevaluaties zijn evaluaties die plaatsvinden aan het eind van een programma, project of beleidsinitiatief. Ze richten zich op wat er is bereikt, waarom resultaten wel of niet zijn behaald, en welke effecten zijn opgetreden. Doel is zowel verantwoording afleggen aan financiers en stakeholders als leren voor toekomstige planning.

Zij beoordelen doorgaans aspecten als relevantie, effectiviteit, efficiëntie, impact en duurzaamheid, eventueel aangevuld met thema's als samenhang, inclusiviteit en gendergelijkheid. De evaluatie kijkt naar de bereikte resultaten ten opzichte van de gestelde doelen en onderzoekt de bijdrage van het initiatief aan de gepercipieerde uitkomsten, soms met een beoordeling van counterfactuals of plausibele attributie.

Methoden bestaan uit een combinatie van kwantitatieve indicatoren (prestaties, kosten), kwalitatieve inzichten uit interviews en focusgroepen, en documentanalyse. Vaak wordt gebruikgemaakt van een logica-model, indicatoren, en vergelijking met een baseline. De uitkomsten leiden tot een evaluatierapport met conclusies, aanbevelingen en een managementrespons, en worden gedeeld met betrokken partijen.

Omvang en timing: end evaluations vinden doorgaans plaats bij projectafronding of einde contractperiode, voordat het sluitstuk wordt afgesloten.

Relatie tot andere evaluaties: ze onderscheiden zich van formatieve evaluaties die tijdens uitvoering plaatsvinden. Endevaluaties zijn vaak summatief en gericht op besluitvorming over voortzetting, uitbreiding of beëindiging.

Uitdagingen: attributie en causaliteit, datakwaliteit, tijdsdruk, en beperkte beschikbaarheid van controlegroepen. Veelvoorkomende kaders zijn onder meer de OECD-DAC-criteria: relevantie, effectiviteit, efficiëntie, impact en duurzaamheid.