Eenaanuitregelaar

Een-aan-uitregelaar, ook wel on-off-regelaar of bang-bang-regelaar genoemd, is een eenvoudige regelfunctie die een procesvariabele regelt door de actuator volledig aan of uit te schakelen rond een referentiewaarde. In tegenstelling tot continue regelaars levert hij een grove, maar robuuste controle. Vaak wordt een hysteresisband toegepast, zodat kleine fluctuaties niet leiden tot voortdurend schakelen.

Werking: een sensor meet de procesvariabele (bijvoorbeeld temperatuur, druk, vloeistofniveau). Een comparator vergelijkt de meting met ingestelde drempels. Als de variabele de hogere drempel overschrijdt, schakelt de actuator uit; wanneer de variabele onder de lagere drempel daalt, schakelt hij aan. De hystereseband voorkomt onnodige oscillatie en vermindert schakelfrequentie.

Belangrijke componenten zijn onder meer een sensor, een eenvoudige controller of comparator, en een actuator zoals een relais of solid-state relay. Ook voeding en beveiligingsonderdelen kunnen aanwezig zijn. Het systeem is doorgaans eenvoudig te bouwen en vereist weinig onderhoud.

Toepassingen bevinden zich vooral in verwarmings- en koelingssystemen (thermostaten), huishoudelijke apparaten, motoren die alleen aan/uit hoeven, boilers en ovens. Industrieën gebruiken het principe waar precisie minder cruciaal is dan betrouwbaarheid en eenvoudige bouw.

Voordelen zijn onder meer laag kosten, eenvoudige constructie, robuustheid en weinig onderhoud. Nadelen zijn beperkte nauwkeurigheid, potentieel energieverbruik door frequent schakelen en verhoogde slijtage aan schakelaars. Ontwerpkeuzes omvatten het bepalen van de hysterese-breedte, afstemming op de procesdynamiek en het voorkomen van overmatige schakelfrequentie door passende band- of limiteringsinstellingen. Zie ook: PID-regelaar, thermostaat.