Devaluaties

Devaluaties zijn opzettelijke aanpassingen waarbij de officiële waarde van een landse munt ten opzichte van andere valuta verlaagt wordt. Dit gebeurt meestal in landen met een vast of beheerd wisselkoerssysteem, zodat de munt minder waard wordt dan voorheen. In een vrij zwevend wisselkoerssysteem spreken economen doorgaans van depreciation (verzwakking) door marktwerking in plaats van van een officiële devaluatie.

Er bestaan twee hoofdsoorten: formele devaluatie en depreciatie. Bij een formele devaluatie past de centrale bank de officiële wisselkoers naar beneden aan en zet daarmee de waarde van de munt expliciet lager. Bij een zwevende wisselkoers kan een verslechtering van de waarde ook via marktkrachten ontstaan; in die context wordt vaak gesproken van depreciatie, terwijl sommige bronnen de term devaluatie gebruiken.

De gevolgen van een devaluatie zijn complex en breed. Een lagere muntwaarde maakt exportproducten goedkoper voor buitenlandse kopers en kan de handelspositie verbeteren. Tegelijk worden geïmporteerde goederen en grondstoffen duurder, wat inflatie en hogere kosten voor consumenten en bedrijven kan veroorzaken. Bedrijven met schulden in buitenlandse valuta kunnen extra last krijgen, en onzekerheid over wisselkoersen kan investeringen beïnvloeden. Om de effecten te sturen gaan vaak aanvullende beleidsmaatregelen nodig, zoals monetair beleid, prijs- en loonbeleid, of structurele hervormingen.

Historisch gezien zijn devaluaties toegepast om externe onevenwichtigheden te corrigeren of de concurrentiepositie te versterken, vooral onder vaste wisselkoersregimes. Na het verdwijnen van het Bretton Woods-systeem in de jaren zeventig werden veel valuta losser gekoppeld en vonden vrijere devaluaties en depreciaties plaats. In crisistijden kunnen centrale banken ook genoodzaakt zijn om de koers te devalueren om schokken te absorberen, wat wel gepaard kan gaan met inflatoire druk en verlies van vertrouwen.