Definisies

Definisies (meervoud van definitie) zijn uitspraken die de betekenis van een term of concept vastleggen. Een duidelijke definitie verduidelijkt wat een term omvat en wat ervan uitgesloten is, zodat verwarring bij taalgebruik en redenering vermindert. Definities komen voor in alledaagse taal en in vakgebieden zoals wiskunde, filosofie en linguïstiek. Vaak onderscheidt men tussen definities die een woord zelf beschrijven (lexicale definities) en definities die een concept op zichzelf beschrijven of classificeren.

Verschillende soorten definities worden in de literatuur onderscheiden. Een lexicale definitie geeft aan wat mensen in de gangbare taal met het woord bedoelen. Een stipulatieve definitie kent een specifieke betekenis toe aan een woord voor een bepaald gebruik. Een preciserende definitie verduidelijkt termen die in een bepaalde context vaag zijn. Een theoretische definitie koppelt een term aan een theorie of kader. Een operationele definitie laat een term koppelen aan meetbare of observeerbare kenmerken. Een ostensible (ostensieve) definitie beschrijft een term aan de hand van voorbeelden of aanwijzingen. Een enumeratieve definitie geeft alle relevante leden van een verzameling.

Een goede definitie vermijdt cirkelredenering, is niet te breed of te eng en sluit aan bij de beoogde context. Definities vormen basisinstrumenten van redenering: ze verduidelijken termen, voorkomen misverstanden en ondersteunen formele systemen zoals wiskundige definities en logische talen. In de taalfilosofie en logica wordt bovendien gekeken naar wat een definitie precies oplevert: de relatie tussen term en omschrijving, en of een definitie noodzakelijk en voldoende is om een concept te beschrijven. Definities zijn geen waarderingen, maar instrumenten voor conceptuele ordening.