basisinstrumenten
Basisinstrumenten is een term uit de openbare beleids- en managementliteratuur die verwijst naar de kerninstrumenten die overheden en organisaties gebruiken om doelstellingen te realiseren. Het gaat om de fundamentele middelen die breed toepasbaar zijn over domeinen heen en vaak dienen als basis naast meer specifieke of contextuele instrumenten. Basisinstrumenten kunnen in verschillende sectoren voorkomen en worden vaak in samenhang ingezet.
De belangrijkste categorieën van basisinstrumenten zijn onder meer:
- Regulerende instrumenten: wet- en regelgeving, normen, vergunningstelsels en handhaving.
- Financiële/economische instrumenten: subsidies, belastingen, heffingen, prijsregulering en budgettaire prikkels.
- Informerende instrumenten: voorlichting, communicatie, transparantie, benchmarking en gedragsbeïnvloedende maatregelen.
- Organisatorische/institutionele instrumenten: governance-structuren, coördinatie, samenwerking en regels voor publiek-private samenwerking.
- Dienstverlenende instrumenten: levering en contractering van diensten door de overheid, outsourcing en outsourcing-achtige constructies.
- Monitoring en evaluatie-instrumenten: data- en indicatorensystemen, evaluaties en verantwoording.
De effectiviteit van basisinstrumenten hangt af van de context, de te bereiken doelstellingen, de verdeling van
Samengevat vormen basisinstrumenten een flexibel toolkit die kan worden aangepast aan veranderende omstandigheden en beleidsdoelen.