Conserveermiddelen

Conserveermiddelen zijn stoffen die aan levensmiddelen of dranken worden toegevoegd om bederf te remmen en de houdbaarheid te verlengen. Ze werken door micro-organismen te remmen of te doden, oxidatie te vertragen en enzymatische veranderingen tegen te gaan. Conserveermiddelen kunnen direct aan het product worden toegevoegd of via verwerking- en verpakkingstechnieken worden toegepast, bijvoorbeeld door een gewijzigde atmosfeer of door pasteurisatie.

Indeling en werking: antimicrobiële conserveermiddelen remmen de groei van bacteriën, gisten en schimmels; antioxidanten voorkomen oxidatieve rijpingsprocessen; chelatieve middelen binden met metaalionen die oxidatie bevorderen.

Voorbeelden in de EU: benzoaten (E210–E213), sorbaten (E200–E203) en propionaten (E280–E283) voorkomen bederf; nitrieten (E249–E250) en nitraten (E251–E252) worden vooral in vleesproducten gebruikt; sulfieten (E220–E228) komen voor in wijn, gedroogd fruit en sommige groenten.

Antioxidanten zoals ascorbinezuur (E300) en natriumascorbaat (E301), tocopherolen (E306) en fenolische antioxidanten zoals BHA (E320) en BHT (E321) beschermen tegen oxidatie. Chelaterende middelen zoals EDTA (E385) binden metalen die oxidatie stimuleren.

Natuurlijke conserveermiddelen: zout, suiker en azijnzuur worden al eeuwen gebruikt; sommige plantenextracten en vitamine C-rijke ingrediënten dienen ook als natuurlijke conserveermiddelen.

Regelgeving en veiligheid: in de EU vallen conserveermiddelen onder voedseladditieven verordening EC 1333/2008. Elk conserveermiddel krijgt een E-nummer en mag beperkt worden toegepast. Fabrikanten moeten de aanwezigheid melden en consumenten informeren; sommige middelen kunnen gevoeligheden oproepen, zoals nitrieten die nitrosaminen kunnen vormen en sulfieten die astmatische reacties kunnen veroorzaken.

Zie ook: houdbaarheid, voedselveiligheid, verpakkingstechnologie.