Coaguleringsfase

Coaguleringsfase, ook wel de secundaire hemostase genoemd, is de fase waarin een fibrine-netwerk wordt gevormd door een cascade van stollingsfactoren. Na een vaatletsel treedt eerst vasoconstrictie en de vorming van een primaire bloedplaatjesplug op; in de coaguleringsfase wordt deze plug versterkt en definitief gestabiliseerd door fibrine. Het doel is om het verlies van bloed zo veel mogelijk te minimaliseren en het beschadigde bloedvat te herstellen.

Deze fase berust op twee initiërende routes die uiteindelijk naar een gezamenlijke weg leiden: de intrinsieke en de extrinsieke pathway. De extrinsieke route begint met tissue factor (TF) die in contact komt met factor VII; de intrinsieke route wordt geactiveerd via contactactivatie en betrekt factoren XII, XI, IX en VIII. Beide routes leiden tot de activatie van factor X tot Xa. Samen met factor Va vormt Xa het protrombinasecomplex, dat prothorm (. II) omzet in trombine (IIa). Trombine zet fibrinogeen om in fibrine en activeert factor XIII, waardoor fibrine wordt gelytaakt en het stol-netwerk stabiel wordt.

Regulatie en afbraak zijn essentieel voor balans. Antitrombine, het proteïne C/risico-systeem en tissue factor pathway inhibitor (TFPI) temperen de cascade. Trombine en fibrine zijn tijdelijk en streng gecontroleerd; na consolidatie kan fibrinolyse een rol spelen bij het oplossen van het stolsel via plasminogeen dat wordt omgezet in plasmin.

Storingen in de coaguleringsfase kunnen leiden tot langdurige bloedingen of onbedoelde bloedstolling. Klinisch worden stollingsfactoren gemeten met testen zoals PT/INR en aPTT, en geneesmiddelen die de synthese of activiteit van factoren beïnvloeden (bijv. vitamine K-antagonisten) zijn belangrijke therapeutische overwegingen.