Bodygevoel

Bodygevoel is een term uit het Nederlands die verwijst naar het subjectieve gevoel van het eigen lichaam. Het omvat het bewustzijn van positie en beweging, evenals waarnemingen van aanraking, temperatuur en interne fysiologische signalen. Zo is bodygevoel zowel gericht op de buitenkant van het lichaam (houding, beweging, balans) als op de interne toestand (hartslag, ademhaling, trek van de maag). In veel contexten wordt bodygevoel gebruikt als aanduiding van lichamelijke zelfbewustzijn en regie over lichamelijke signalen, bijvoorbeeld in sport, muziek, dans, mindfulness en psychotherapie.

De wetenschap onderscheidt verschillende componenten. Proprioceptie beschrijft de positie en beweging van ledematen; tactiele en temperatuurreceptoren registreren huidwaarnemingen; het vestibulaire systeem houdt balans in stand; interoceptie betreft de waarneming van interne signalen zoals hartslag en ademhaling. Deze diverse signalen worden in de hersenen geïntegreerd, met belangrijke rollen voor het somatosensorisch netwerk en de insula, wat bijdraagt aan het gevoel van lichaamsbezit en regulatie van spanning en ontspanning.

Bodygevoel ondersteunt motorische controle, evenwicht en coördinatie en speelt een rol bij emoties en arousal. Veranderingen in lichaamswaarneming kunnen wijzen op stress, pijn, ziekte of trauma, maar kunnen ook worden getraind en genormaliseerd door oefening en therapie. In therapieën die zich richten op lichaamsbewustzijn wordt geprobeerd om dissociatie te verminderen, zelfregulatie te verbeteren en het contact met emoties te versterken.

Toepassingen variëren van sport en revalidatie tot dans, yoga en mindfulness. Het opbouwen van een evenwichtig bodygevoel kan bijdragen aan welzijn, maar overmatige zelfmonitoring kan ook angst of vermoeidheid versterken.